•
ساختمان بتن آرمه از اتصال کف ها و ستون های بتن آرمه تشکیل شده است.
کف ترکیبی از تیرآهن و پیوسته دال ها است.
دال ها مجموعه ای از سازه های افقی یا نزدیک به هم هستند که ضخامتشان در برابردو بعد و عرض است.برای انتقال بار در یک یا دو طرف استفاده می شود.
در مواردی که فاصله بین ستون ها زیاد نباشد معمولا تیرآهن های فرعی حذف می شوند، در این مدل سیستم کف فقط متشکل از تیرهای اصلی بین ستون ها و دال است.
بعضی اوقات حتی تیرهای اصلی هم حذف می شوند و دال مستقیما به ستون ها متکی می شود. انواع گوناگون دال ها در قسمت بعدی شرح داده می شوند.
دال بتنی چیست و چه کاربردی دارد؟
دال ها بسته به شرایط هندسی تکیه گاه ها و بارگذاری، بار را در یک یا دو طرف انتقال می دهند. دال های بتن آرمه می توانند در ترکیب با تیرآهن و یا بدون آن استفاده شوند و در ساختمان ها علاوه بر تحمل بارهای قائم، در بیشتر مواقع وظیفه ایجاد یک کف صلب و توزیع نیروهای جانبی میان اعضای باربر جانبی را نیز بر عهده می گیرند.
یکی از نقاط ضعف دال ها اتصال آن ها به ستون ها است.محل اتصال دال ها حساس ترین نقطه در سازه ها است.
محل اتصال دال به ستون، اتصالات پیچیده ای دارد. این پیچیدگی با اضافه شدن لنگرهای از بارهای جانبی و یا بارهای ثقلی نامتقارن زیاد می شود.
انواع دال های بتن آرمه
دال های بتنی دو دسته است :دتل های دو طرفه و دال های یک طرفه
زمانی که دال فقط در یک سمت تکیه گاه داشته باشد،
یا طول دهانه بزرگ تر آن بیش از دو برابر طول دهانه کوچک تر باشد، این دال عملا یک طرفه بوده و عملکردی مثل یک تیرآهن بسیار عریض خواند داشت.
علاوه بر این می توان به کف های ساخته شده از تیرچه نیز اشاره کرد. در زمان باربری تغییر شکل این دال ها بیشتر به صورت انحناء در یک طرف است.
در مواردی غیر از موارد فوق، سیستم دال، دو طرفه به حساب می آید.
انتقال بار به صورت دو طرفه سبب خواهد شد که از میزان لنگر در یک جهت خاص کاسته شود و در نتیجه به طراحی عضوی ظریف تر با میزان آرماتور کمتر منتهی شود.
دسته بندی دال ها از لحاظ وجود تیرآهن
همچنین دال ها را می توان بر اساس وجود تیرآهن در کنار آن ها تقسیم بندی کرد. دال ها به همراه تیرآهن بهترین سیستم برای پوشش دادن دهانه ی بزرگ می باشد. که در برابر بار های جانبی به خوبی مقاوم است.
تضاد این دال ها ، دال های تخت هستند.که در هنگام پیاده سازی در سازه از تیرآهن استفاده نمی شود و دال مستقینل به ستون وصل می شود.
دال مجوف چیست؟
این نوع دال ها، دال هایی هستند که برای کم وزن شدن و کم شدن حجم دال، حفره هایی داخل آن ایجاد می کنند که به آن ها دال مجوف می گویند.
دال هایی که از یک جهت عمود دارای تکیه گاه است و بار تنها در جهت عمود بر امتداد تکیه گاه ها حمل و منتقل می شود و فقط در یک جهت عمود دارای تکیه گاه است.
در مواردی که دال فقط از یک جهت عمود دارای تکیه گاه ( تیرآهن یا دیوار) باشد
مانند دال نشان داده شده در شکل، بار تنها در جهت عمود بر امتداد تکیه گاه ها حمل و منتقل می شود.
همچنین در مواردی که دال در هر دو جهت دارای تکیه گاه باشد و طول دهانه بزرگ تر آن حداقل دو برابر طول دهانه کوچکتر باشد، مانند دال های نشان داده شده در شکل زیر که عملا انتقال بار در جهت کوچک تر صورت می گیرد این دال ها همان دال های یک طرفه هستند.
دال تیرچه ای چیست؟
یک دیگرد از اعواع کف های یک طرفه ،کف های ساخته شده با استفاده از تیرچه بتون است.
به این نوع دال ها، دال تیرکدار یا دال تیرچه ای نیز گفته می شود.
برای پیاده سازی این نوع دال ،تیرچه ها با فواصل یکسانی به یک دال نسبتا نازک به صورت یکپارچه ساخته می شود.
ضخامت این نوع دال در آن ها حدود 5 تا 10 سانتی متر و حداقل عرض تیرچه ها نیز 10 سانتی متر است.
از بین انواع دال های دو طرفه آن هایی که در چهار طرف دال، یعنی روی خط ستون ها تیرآهن وجود دارد از همه متداول تر هستند.
این دال ها که به دال های تیر ستونی معروفند به خاطر وجود تیرآهن در روی خط ستون ها، از صلبیت بالایی برخوردار هستند و در نتیجه سیستم سازه ای مناسبی را برای تحمل بارهای جانبی به وجود می آورند.
در دال های تخت از تیرآهن استفاده نمی شود و در نتیجه بار کف مستقیما از دال به ستون ها انتقال داده می شود.
کاربرد دال های بتن آرمه
از نظر محدوده کاربرد، دال های یک طرفه توپر معمولا برای دهانه های کمتر از 5/4 متر مناسب هستند
از طرف دیگر دال های تیرچه ای تا دهانه ای حدود 10 متر قابل رقابت با سایر سیستم های کف هستند. دال های تخت معمولا برای دهانه های تا 5/7 متر بهترین کارایی را دارند که با استفاده از سر ستون (دال قارچی) این محدوده را می توان تا 9 متر نیز افزایش داد. دال های مشبک نیز معمولا برای دهانه های در محدوده 9 تا 12 متر مورد استفاده قرار می گیرند.